De eerste stallen

Tot de Tweede Wereldoorlog waren de Grandes Écuries de Chantilly de woon- en werkvertrekken van verschillende jachtteams. In 1948 vond er echter een grote transformatie plaats toen de paarden plaats maakten voor een zeer selectieve manege onder leiding van een Franse paardrijlegende, kolonel Jousseaume, een vijfvoudig Olympisch dressuurmedaillewinnaar. Deze verandering markeerde het begin van een nieuw tijdperk voor de Grandes Écuries.

De komst van Yves Bienaimé

In 1962 werd Yves Bienaimé, een jonge leraar met een passie voor paarden, sterk aangedaandoor de vervallen staat van de Grandes Écuries. Hij besloot deze historische plek te verlaten om zijn eigen manege te beginnen. Hij beloofde echter op een dag terug te keren en zoveel mogelijk mensen dit uitzonderlijke monument te laten ontdekken. Het idee van een paardenmuseum ontkiemde al in zijn hoofd.

Twintig jaar later, in 1982, maakte Yves Bienaimé met de steun van zijn vrouw Annabel zijn droom waar door het Musée Vivant du Cheval te openen. Zijn doel was duidelijk: de Grandes Écuries redden, ze toegankelijk maken voor het publiek en zijn passie voor paarden delen met de wereld. Het museum was meteen een succes en trok jaarlijks gemiddeld 160.000 tot 180.000 bezoekers.

Het levende paardenmuseum

Het 'levende' concept binnen het museum bleek een grote aantrekkingskracht uit te oefenen op bezoekers. Yves Bienaimé had het idee om het verhaal van de Grandes Écuries te vertellen door de geheimen van de dressuur te onthullen. Zo ontstonden de beroemde "educatieve presentaties" die nog steeds bijdragen aan het succes van het museum. Twee jaar later, in 1984, creëerde hij de ruitershows, waarbij hij van de paarden ware artiesten maakte.



Een nieuw tijdperk met de Aga Khan Stichting

In 2006 kocht Zijne Hoogheid de Aga Khan het Musée Vivant du Cheval en vertrouwde het toe aan de Fondation pour la Sauvegarde et le Développement du Domaine de Chantilly. Deze stichting voerde ingrijpende renovatiewerkzaamheden uit en creëerde een nieuw museum verdeeld over vijftien zalen rond de Cour des Remises. De moderne inrichting van het museum toont zeldzame meesterwerken met betrekking tot de geschiedenis van het paard in verschillende beschavingen.

Een uniek museum in Frankrijk

Vandaag de dag is het Musée Vivant du Cheval de Chantilly een schatkamer die uniek is in Frankrijk. Het is doordrenkt van geschiedenis en ligt in een prachtige omgeving en biedt bezoekers een onvergetelijke ervaring.

De collecties van het museum zijn verrijkt door schenkingen en deponeringen van meesterwerken. Deze voorwerpen, schilderijen en grafische werken vormen het hart van het museum en stellen ons in staat om verschillende thema's te verkennen die verband houden met de wereld van de paardensport, van races en dressuur tot de rol van het paard in de jacht en oorlogvoering, maar ook in verschillende beschavingen.

Evolutie en toekomst van het museum

Sinds de renovatie in 2013 trekt het Musée Vivant du Cheval de Chantilly steeds meer belangstelling. Het blijft evolueren om de presentatie van de werken te verbeteren en de link tussen de collecties en de ruitershows te versterken. Het doel is om een nog breder publiek aan te trekken, met name de paardenliefhebbers die van Chantilly de hoofdstad van de paardenwereld maken.

In 2021 komt het beheer van het Château de Chantilly en de Grandes Écuries weer in handen van het Institut de France. Een nieuwe reorganisatie van het museum, dat in 2023 het Musée Vivant du Cheval wordt, is toevertrouwd aan Mathieu Deldicque, hoofdconservator erfgoed, en Marie Mouterde, assistent-conservator verantwoordelijk voor het Musée Vivant du Cheval.

Het levende museum van het paard: een museum voor iedereen

Om een breder, gezinsgericht publiek te bereiken, begint het museum in december 2022 met een fase van herinrichtingswerkzaamheden. Het programma omvat nieuwe manieren van communiceren, innovatieve scenografie, nieuwe thema's en nieuwe werken, en het museum wordt interactief en voor iedereen toegankelijk vanaf september 2023, wanneer de eerste fase van de werkzaamheden is afgerond.

Het museum wil een plek worden waar ruiters, beginners, gezinnen en nieuwsgierigen de geschiedenis van het paard kunnen ontdekken en waarderen. Het parcours zal worden aangepast aan de behoeften van een familie- en schoolpubliek.


Presentatie van ruiterkunst en -ambachten

Een van de speciale kenmerken van het museum is de manier waarop het de ambachten en vaardigheden laat zien die geassocieerd worden met de paardenwereld. Het maken van zadels wordt bijvoorbeeld op een educatieve manier uitgelegd. Er is een geëxplodeerd zadel te zien om de verschillende lagen waaruit een zadel is opgebouwd te laten zien, en een vitrine geeft een gedetailleerd overzicht van de productiefasen met de bijbehorende gereedschappen.

De rijkdom van de zadelcollectie

De rijke collectie zadels van het museum is nu te zien in een gloednieuwe zadelkamer, dankzij de steun van Hermès Sellier. Bezoekers kunnen de diversiteit van zadels ontdekken die gebruikt werden in verschillende ruiterdisciplines, van de 19e eeuw tot fantasia- en gaucho-zadels.

De restauratie van de harnassen van Charles X

Een zeldzaam meesterwerk is ook te zien in het museum. Voor de kroning van Charles X in 1825 werden acht prachtige harnassen besteld om een galarijtuig in te spannen. Een van deze harnassen wordt nu tentoongesteld op een mannequin, terwijl de andere zeven worden gerestaureerd dankzij de steun van de Société des Amis des Grandes Écuries.

Kostuums voor ruitershows

Een van de opmerkelijke kenmerken van de ruitershows in Chantilly is de schoonheid van de kostuums die de ruiters en paarden dragen. Bezoekers kunnen nu de geschiedenis van deze shows ontdekken door middel van een tentoonstelling van prachtige kostuums ontworpen door Monika Mucha en Michel Blancard.

De ruiterervaring voor iedereen

Vanaf januari 2024 kunnen bezoekers in het museum paardrijden ervaren door verschillende zadels uit te proberen, met een speciaal aangepaste ruimte voor slechtzienden. Het museum wil een interactieve en inclusieve plek worden en brengt het Musée Vivant du Cheval in de 21e eeuw.

Gelukkige paarden

Het welzijn van paarden is een prioriteit in het Musée Vivant du Cheval. Paarden worden met respect en zorg behandeld. Ze hebben zelfs weilanden op het landgoed waar ze kunnen ontspannen en genieten van het verse gras. De toewijding aan het welzijn van paarden blijkt ook uit de EquiÉtudes, gestart in 2017, gericht op het bevorderen van begrip en communicatie met paarden.


De vernieuwing van ruitershows: de nalatenschap van Yves Bienaimé

De Compagnie Equestre des Grandes Écuries de Chantilly bestaat uit getalenteerde ruiters die traditionele Franse rijkunst combineren met podiumvaardigheden. De samenwerking tussen ruiter en paard is essentieel voor het succes van ruitershows.

In 1984 blies Yves Bienaimé de wereld van de ruitershows nieuw leven in door een populaire 19e-eeuwse traditie in ere te herstellen . Door zijn vindingrijkheid en passie voor paarden creëerde hij een onvergetelijke show die er niet alleen voor zorgde dat het levende museum van het paard de lange wintermaanden kon overleven, maar die ook een must werd voor de Grandes Écuries de Chantilly.

Het oorspronkelijke idee van Yves Bienaimé was om een kerstshow te maken, genaamd "Noël, le Cheval et l'Enfant", om bezoekers aan te trekken tijdens het winterseizoen, wanneer de bezoekersaantallen lager waren. In het eerste jaar was de show een doorslaand succes met 14.000 toeschouwers. In de loop der jaren is dit aantal gestegen tot meer dan 25.000, wat getuigt van de onmiskenbare aantrekkingskracht van deze unieke ervaring.

De ruitershows werden ook aangepast voor 'prestigeavonden', waarbij privébedrijven de ruimte huurden voor exclusieve diners. Yves Bienaimé kon zich deze evenementen niet voorstellen zonder de paarden erbij te betrekken en daarom maakte hij van de shows een integraal onderdeel van deze avonden. Deze gewaagde beslissing gaf de avonden een heel bijzondere dimensie en droeg bij aan hun succes.

In de loop der jaren werden deze voorstellingen overdag opengesteld voor het publiek en werden ze een van de meest geliefde emblemen van de Grandes Écuries de Chantilly. Hun populariteit overstijgt de seizoenen en grenzen en trekt bezoekers van over de hele wereld.

Het creëren van deze voorstellingen is een echte teamprestatie, waarbij inspiratie voortkomt uit reizen, ontmoetingen, lezingen en de verlangens van elk individu. Zodra het onderwerp is bepaald, geeft Sophie Bienaimé, de dochter van Yves Bienaimé, het door aan haar ruiters en de regisseur, Virginie Bienaimé, om het verder te ontwikkelen. Monika Mucha, de trouwe kostuumontwerpster, levert ook een waardevolle bijdrage. Iedereen draagt zijn ideeën en expertise bij, waardoor een show ontstaat die het resultaat is van een collectieve inspanning.

Het aanhoudende succes van deze ruitershows is een eerbetoon aan de visie en vastberadenheid van Yves Bienaimé, die een oude traditie nieuw leven heeft ingeblazen en relevant heeft gemaakt voor de huidige generaties. Zijn passie voor paarden en zijn verlangen om deze passie met het publiek te delen, hebben een onvergetelijke ervaring gecreëerd die vandaag de dag nog steeds voortduurt, waardoor de ruitershows van Chantilly een levende erfenis zijn en een bron van inspiratie voor liefhebbers van de paardenkunst over de hele wereld.

Kortom, het Musée Vivant du Cheval de Chantilly is veel meer dan zomaar een museum. Het is de bewaker van een eeuwenoude paardensporttraditie, een plaats van ontdekking, leren en verwondering voor alle paardenliefhebbers. Door zijn collecties, zijn ruitershows en zijn inzet voor het welzijn van paarden, blijft het bloeien en een nieuwe bladzijde schrijven in de geschiedenis van het paard in Frankrijk.

Bron: Geschreven met persbericht R&B Presse

Fotos:©Jean-Louis Aubert/Adèle Renauldon/Sophie Lloyd/ Sharon Schwing voor Equnews