De Belgische paardensport leeft in hoogdagen. Tijdens het Europees kampioenschap voor de jeugd in Riesenbeck kleurden de Belgische combinaties de klassementen, in A Coruna deden de senioren er een schepje bovenop. Kortweg; we beleven Belgische hoogdagen... ondertussen stel ik me de vraag wat binnen x-aantal jaar?
Dat België momenteel in een fantastische flow zit in de paardensport, is geen geheim meer. De nationale pers smult (met mate) van de prestaties van onze ruiters, en ook de internationale vakpers erkent het Belgische feest dat volop aan de gang is. Terecht! En daarvoor mogen we iedereen bedanken.
Niet alleen onze ruiters verdienen lof, maar ook de grooms die dagelijks uren besteden aan de zorg voor hun paarden. De eigenaars die bereid zijn te investeren in toppaarden – denk maar aan Marc en Joris Van Dijck die Ermitage Kalone in België hielden voor Gilles Thomas. En vergeet zeker niet de organisatoren van evenementen die de voorbije jaren zwaar geïnvesteerd hebben in infrastructuur, pistekwaliteit en trainingsomstandigheden.
Last but not least: de fokkers. Wie naar het internationale niveau kijkt, merkt het meteen: passie wint het nog steeds van pure commerce. De meeste toppaarden zijn toppers geworden omdat ze kansen kregen. Natuurlijk is talent belangrijk, maar zonder geduld en begeleiding kom je er niet. En vaak is dat belangrijker dan een 'goed papier'. En jawel ... ook de federatie verdient alle lof! De boost de laaste jaren is te danken aan iedereen!
Iedereen vaart goed bij dit succesverhaal
We beleven een Belgisch succesverhaal waarin velen delen, de ene al wat meer dan de andere, dat is waar. Maar objectief gezien: bijna iedereen profiteert mee van de positieve golf. Zeker nu de federatie zich klaarmaakt om het Europees kampioenschap jumping 2027 te organiseren in Waregem. Een evenement waarmee men ongetwijfeld chauvinistisch zal uitpakken en Belgische kwaliteit en samenwerking in de kijker zet. Denk aan partnerships met fokkers, eigenaars, ruiters, stewards, cateraars, contentcreators en media (wij zijn vragende partij ;)).
En toch…
De zorg zit niet in vandaag, maar in morgen
In een recent gesprek met Luc Tilleman (zie verderop), haalde ik het al aan: de echte zorg ligt niet in de prestaties van vandaag, maar in de staat van onze sport binnen vijf à tien jaar. Begin deze week nam ik, na lange tijd, nog eens de tijd om naar 2 man en 1 paardenkop te luisteren. De aanleiding? Ik wilde het verhaal horen van Anky van Grunsven; een vrouw die alles bereikt heeft, maar ook veel heeft moeten incasseren.
Wat me raakte, was te horen dat zelfs Frederik De Backer, iemand die het wereldcircuit doorgrondt, soms wakker ligt van de vraag: “Wat brengt de toekomst voor onze sport?”
De weg naar de top is moeilijk, maar aan de top blijven is nóg moeilijker.
Een blik op het voorterrein
Tussen de internationale verplichtingen door en na mijn bezoek aan Hippo Jump Waregem, maakte ik tijd voor een paar regionale wedstrijden. Want laat ons eerlijk zijn: dát is de basis van onze sport. En daar moet ik de LRV absoluut voor feliciteren: het systeem werkt.
Wat ik zo waardeer aan wedstrijden, is het moment naast het voorterrein (paddock). Ik kijk graag hoe combinaties zich opwarmen. Je leert altijd iets. Maar deze keer bleef ik achter met een wrang gevoel. Het voorterrein lijkt op veel plaatsen een beetje zijn ziel verloren te zijn. Onrustig. Roekeloos. Onveilig.
Terwijl ik net aan het nadenken was over hoe we fokkers kunnen motiveren om sportgericht te blijven fokken. Hoe we eigenaars kunnen overtuigen om hun toppaarden in België te houden. Hoe we organisatoren kunnen aanzetten om meer 'boutique wedstrijden' op eigen bodem te brengen. Net op dat moment viel het me op: veel mensen lijken de basis kwijt. Ik dacht meteen aan Ludo Philippaerts zijn woorden: "Er zijn veel mensen met paarden, maar weinig paardenmensen." Die realiteit merkte ik meteen op!
Verlies van plezier en verantwoordelijkheid
Zoals Anky van Grunsven zo mooi zei: “Het belangrijkste is dat we plezier hebben en ook tonen dat we plezier hebben.” Paardensport gaat over connectie, vertrouwen en verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid om je paard een gelukkig leven te bieden.
En dan sta je aan het voorterrein… en zie je ouders die niet weten hoe een hindernis opgebouwd wordt. Trainers die overmatige druk zetten op kinderen. Ruiters die andere combinaties in gevaar brengen. Waarom?
Ik weet het niet. Misschien is de financiële druk om te presteren te hoog geworden? Hoewel het in de basis een hobby blijft! Misschien missen we begeleiding? Maar één ding is me duidelijk: het plezier lijkt bij velen soms ver weg.
Een oproep: terug naar de basis
Daarom doe ik een warme oproep: laten we terug inzetten op de basis. Ik mis de tijd waarin ruiters via duidelijke trajecten moesten doorgroeien, denk aan het A- en B-brevet. Dat zorgde voor structuur, begeleiding en waardering voor elke stap. In de voorbereiding leerde je basisbeginselen: een goede optoming, een degelijk onderhoud van je materiaal, respect voor een paard, waarom bepaalde bitten wel of niet nuttig zijn, enz.
We kunnen campagnes opzetten over paardenwelzijn, op Instagram en TikTok. Maar stap één lijkt me: opnieuw kijken naar oa. de werking van de LRV. Een systeem dat al decennialang bewijst dat kwaliteit, structuur en opvoeding hand in hand kunnen gaan. Een systeem waar menig topruiter de fundamenten leerde kennen.