Val van paardIn het dagelijkse leven is onze Equnews redacteur Kristof De Pauw actief binnen de verzekeringswereld. Deze week kwam hij een interessant artikel tegen over de aansprakelijkheid bij een ongeval dat veroorzaakt wordt door jouw (huis)dier of jouw paard. Zeker eens de moeite om te lezen! Als automobilist kan je op elk moment een dier tegenkomen dat de rijweg oversteekt. Dat kan gaan over klein pluimvee, over huisdieren zoals katten, honden of paarden maar ook over groot wild. Hoe moet je als automobilist dan reageren? Bruusk remmen met het risico dat je de controle over het voertuig verliest of de bestuurder van het voertuig achter jou zodanig verrast wordt dat deze misschien niet tijdig kan stoppen? Of moet je gewoon doorrijden, onverschillig voor het leven van het dier? Meestal zijn het de rechters ten gronde die over deze vragen moeten beslissen. Hun beoordeling zal afhangen van de omstandigheden van het ongeval maar vooral van hun eigen overtuiging. Plots oversteken van een huisdier waarvan de eigenaar werd geïdentificeerd. Een plots overstekend dier kan de automobilist verrassen. Instinctief zal hij de neiging hebben om te remmen en uit te wijken. In dergelijke situaties is de eigenaar van het dier verantwoordelijk voor de schade - aan het voertuig dat het dier aanreed of - aan een ander voertuig als de chauffeur die aan het slingeren gaat een ander voertuig beschadigt. Art.1385 van het Burgerlijk Wetboek stelt immers de eigenaar van een dier aansprakelijk voor de schade veroorzaakt aan een derde door het dier dat onder zijn bewaring stond of ontsnapt was (moeilijk om te keren verantwoordelijkheidsvermoeden). Zo oordeelde de Politierechter van Luik (14.6.2006, CRA/VAV 2007, p.123) dat de personen die een katje adopteerden dat de oorzaak was van een ongeval, de gevolgen van dit ongeval moesten dragen. In dit geval wou een bromfietser het overstekend katje vermijden. Maar bij het uitwijken verloor hij de controle over zijn bromfiets. Ook aansprakelijk is de eigenaar van een uit de wei ontsnapt kalf dat ‘s nachts op een rijweg zonder openbare verlichting rondloopt en door een voertuig wordt aangereden. (Corr.Dinant 19.11.2001, CRA/VAV 2002, p.199). VallenPlots oversteken van een huisdier waarvan de eigenaar niet geïdentificeerd werd. Overmacht of niet? De politierechter van Leuven moest op 15.5.2007 (Bull.Ass.2007, p.483) beslissen over een ongeval dat zich om 23u50 voordeed en waarbij een automobilist remde en stopte voor een kat die de rijweg overstak. Hierdoor ontstond een kettingbotsing. De rechter oordeelde dat geen van de drie automobilisten verantwoordelijk was! Hij was van mening dat het plots remmen voor een kat wettig is omdat een uitwijkmanoeuvre nadelige gevolgen kan hebben, met name het verlies van de controle over het voertuig.  De rechter besliste dat het hier ging om een geval van overmacht en dat de automobilisten bijgevolg geen schadeherstel kunnen claimen. In identieke omstandigheden oordeelde de rechtbank van eerste aanleg van Luik op 15.3.2000 (Bull.Ass.2000, p.757 en RGDC/TBBR 2001, p.257) echter dat in het stadsverkeer waar de snelheid wordt beperkt tot 50km/u het bruusk remmen voor een kat om veiligheidsredenen noodzakelijk is. De rechtbank veroordeelde dus de aanrijdende bestuurder omdat hij niet voldoende afstand hield. Val van paardHangt de verantwoordelijkheid af van de grootte van het dier? Als iemand een voorganger aanrijdt, gaat die er dikwijls van uit dat hij niet schuldig is omdat de andere bestuurder bruusk en zonder reden remde voor een klein dier (eend, duif, kip, enz.) dat hij zelf niet kon zien. In de rechtspraak staan in dit verband twee tendensen lijnrecht tegenover elkaar: a) een eerste tendens stelt dat de grootte van het dier van geen belang isen dat elke persoon instinctief remt voor een dier, ongeacht zijn grootte. De politierechter van Nijvel vonniste in die zin op 17.1.2000 (RGAR 2001,13327). In het stadsverkeer remde een vrouwelijke bestuurder bruusk voor een duif. De bestuurder die haar volgde kon haar niet vermijden. De uitspraak? Zelfs al vormt het voorliggend voertuig een onvoorzienbare hindernis (geen vermoeden van aansprakelijkheid!), het achterliggend voertuig reed in dit geval (volgens de rechtbank) aan zeer hoge snelheid(de schade bewijst dit) en hield niet voldoende afstand.De fout van de bestuurder van het aanrijdende voertuig is hier dus bewezen. In dezelfde zin vonniste de Politierechtbank Mechelen 3.12.1999 (DCJ/VKJ 2000, p.272): geen enkel verwijt treft een bestuurster die bij valavond remde voor een kleine zwarte hond die de rijweg overstak. Zij verloor de controle over haar voertuig en reed tegen twee geparkeerde voertuigen; Val van paard b) een tweede tendens poneert daarentegen dat bruusk remmen voor een klein dier grotere schade kan veroorzaken dan de dood van het dier. Zelfs al handelt de mens eerder instinctief toch komt de veiligheid in het gevaar als automobilisten onverwacht stoppen voor kleine dieren. De rechtbank van Mechelen vonniste in die zin op 6.9.2006 (VAV/CRA 2007, p.215) en veroordeelde de bestuurder die plots remde voor een klein konijn (overtreding van art.10.2 Wegcode).  De bestuurder moest immers weten dat het achter hem rijdend voertuig hem hierdoor zou aanrijden. Idem voor de correctionele rechtbank van Bergen op 28.6.2000 (DCJ/VKJ 2002, p.75). Deze rechtbank veroordeelde een chauffeur die plots remde voor een klein dier zonder zich te bekommeren over het voertuig dat op zeer korte afstand aan een normale snelheid achter hem reed.
Conclusie Remmen of doorrijden? Dit kort overzicht van de rechtspraak zou elke automobilist tot de grootste voorzichtigheid moeten aanzetten. Zo zou hij altijd voldoende afstand moeten houden met het voertuig dat voor hem rijdt. Men merkt immers dat huisdieren dikwijls de oorzaak zijn van ongevallen. Hun eigenaars hebben er dan ook belang bij om hun aansprakelijkheid te dekken met een verzekering B.A.–Gezin. Bron: Equnews / D.A.S. Foto's: Equpics